Bez względu na płeć nadmierne spożywanie alkoholu może wiązać się z negatywnymi zagrożeniami dla zdrowia i szkodliwymi konsekwencjami. Jednak ze względu na wyjątkowe zmienne fizjologiczne i hormonalne kobiet, kobiety są bardziej niż mężczyźni narażone na działanie alkoholu, nawet po wypiciu mniejszych ilości. 

Intensywne picie może prowadzić do zwiększonego ryzyka problemów zdrowotnych, takich jak choroby wątroby, uszkodzenie mózgu i rak piersi. Kobiety mają takie same szanse jak mężczyźni na wyzdrowienie z uzależnienia od alkoholu, ale kobiety mogą mieć większy problem z dostępem do leczenia.

Szczególne zagrożenia alkoholowe u kobiet

Kobiety w wielu różnych kulturach lubią pić alkohol z różnych powodów — aby uczcić specjalną okazję, pomóc im poczuć się bardziej towarzysko lub po prostu zrelaksować się w gronie rodziny i przyjaciół. Chociaż wiele kobiet jest w stanie pić odpowiedzialnie, spożywanie alkoholu stwarza wyjątkowe ryzyko dla wszystkich kobiet. Podczas gdy mężczyźni częściej niż kobiety piją alkohol i mają problemy z powodu picia, kobiety są znacznie bardziej narażone na szkodliwe skutki alkoholu.

Kobiety mają tendencję do zapadania na choroby alkoholowe i inne konsekwencje picia wcześniej niż mężczyźni i po wypiciu mniejszych skumulowanych ilości alkoholu. Kobiety są również bardziej skłonne do nadużywania alkoholu i innych substancji w celu samoleczenia problemów, takich jak depresja, lęk i stres, lub radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi.

Kobiety, które piją więcej niż lekkie lub umiarkowane ilości alkoholu (więcej niż około 7 drinków tygodniowo) są bardziej narażone na wypadki samochodowe i inne urazy, raka, nadciśnienie, udar mózgu i samobójstwo. Ponadto picie w podwyższonych ilościach zwiększa prawdopodobieństwo, że kobieta zacznie nadużywać lub uzależni się od alkoholu.

Dlaczego alkohol wpływa na kobiety inaczej niż na mężczyzn?

Alkohol wpływa na kobiety w wyjątkowy sposób. Organizm kobiety przetwarza alkohol wolniej niż organizm mężczyzny. Jeden drink dla kobiety ma około dwa razy większy efekt niż jeden dla mężczyzny. Ponadto kobiety mają przyspieszony przebieg uzależnienia od alkoholu, co oznacza, że na ogół szybciej niż mężczyźni przechodzą od pierwszego drinka do pierwszego problemu związanego z alkoholem do konieczności leczenia.

Kilka czynników biologicznych sprawia, że kobiety są bardziej podatne na działanie alkoholu niż mężczyźni.

Tłuszcz. Kobiety zwykle ważą mniej niż mężczyźni, a ciało kobiety zawiera mniej wody i więcej tkanki tłuszczowej niż ciało mężczyzny. Ponieważ tłuszcz zatrzymuje alkohol, podczas gdy woda go rozcieńcza, alkohol pozostaje w wyższym stężeniu przez dłuższy czas w ciele kobiety, narażając jej mózg i inne narządy na działanie większej ilości alkoholu.

Enzymy. Kobiety mają niższy poziom dwóch enzymów – dehydrogenazy alkoholowej i dehydrogenazy aldehydowej – które metabolizują (rozkładają) alkohol w żołądku i wątrobie. W rezultacie kobiety wchłaniają więcej alkoholu do krwioobiegu niż mężczyźni.

Hormony. Zmiany poziomu hormonów podczas cyklu miesiączkowego mogą również wpływać na sposób metabolizowania alkoholu przez kobietę.

Te czynniki biologiczne wyjaśniają, dlaczego kobiety upijają się po wypiciu mniejszej ilości alkoholu i są bardziej narażone na negatywne skutki picia mniejszych ilości i przez mniej lat niż mężczyźni.

Przemoc seksualna i fizyczna zwiększa ryzyko

Dowody sugerują, że wykorzystywanie seksualne lub fizyczne w dzieciństwie może predysponować zarówno mężczyzn, jak i kobiety do problemów z alkoholem i narkotykami w wieku dorosłym. Ponieważ kobiety są bardziej narażone na wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie, są one nieproporcjonalnie dotknięte. Badania pokazują, że:

  • Kobiety, które jako dzieci były wykorzystywane fizycznie lub seksualnie, znacznie częściej piją, mają problemy z alkoholem lub uzależniają się od alkoholu.
  • Przemoc fizyczna w wieku dorosłym, której częściej doświadczają kobiety niż mężczyźni, wydaje się zwiększać ryzyko używania i nadużywania alkoholu przez kobiety.
  • Alkohol jest głównym czynnikiem przemocy wobec kobiet, odgrywając rolę aż w trzech na cztery gwałty i prawie taki sam odsetek przypadków przemocy domowej.
  • Kobiety z rodzinną historią nadużywania alkoholu są bardziej skłonne do nadużywania alkoholu niż mężczyźni z takim samym pochodzeniem.

Picie w czasie ciąży 

Picie alkoholu w czasie ciąży może powodować szereg fizycznych i psychicznych wad wrodzonych i jest główną możliwą do uniknięcia przyczyną upośledzenia umysłowego. Kiedy kobieta w ciąży pije, alkohol przenika przez łożysko do płodu. W rozwijającym się układzie pokarmowym płodu alkohol rozkłada się znacznie wolniej niż w organizmie dorosłego człowieka, co oznacza, że poziom alkoholu we krwi płodu może utrzymywać się na wysokim poziomie przez dłuższy czas.

Każdy rodzaj alkoholu w dowolnej ilości może zaszkodzić rozwijającemu się płodowi, szczególnie w pierwszym i drugim trymestrze ciąży. Lekarze i urzędnicy ds. zdrowia publicznego zalecają kobietom unikanie picia alkoholu w czasie ciąży.

Pokonywanie barier w leczeniu i powrocie do zdrowia

Kobiety nie tylko gorzej niż mężczyźni tolerują skutki alkoholu, ale także rzadziej szukają konkretnej pomocy w przezwyciężeniu problemów z piciem, które się u nich pojawiają. Mężczyźni nadużywający alkoholu są bardziej skłonni do udziału w programach leczenia alkoholowego, podczas gdy kobiety są bardziej skłonne do szukania pomocy u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i doradców zdrowia psychicznego.

Kobiety z problemami alkoholowymi:

  • Są szczególnie niechętne do etykietowania alkoholików;
  • Częściej przypisują swoje problemy depresji, lękom lub kłopotom rodzinnym;
  • Mogą unikać programów terapeutycznych opracowanych specjalnie z myślą o problemach alkoholowych ze względu na społeczną stygmatyzację kobiet pijących.

Nawet jeśli kobiety niechętnie biorą udział w tradycyjnych programach leczenia alkoholizmu, ważne jest, aby szukać wsparcia medycznego i emocjonalnego z innych źródeł. Psychoterapia, grupy samopomocy i leki są dostępne, aby pomóc kobietom przestać lub ograniczyć picie. Leczenie zaczyna się od detoksykacji organizmu pod opieką profesjonalistów, a następnie uczęszcza się na terapię grupową czy indywidualną. Leczenie można wesprzeć także wszywka alkoholowa, która pomaga w utrzymaniu abstynencji przez około rok czasu. Ma ona na celu wywołanie niechęci do alkoholu poprzez negatywne skutki uboczne, które pojawiają się po reakcji z alkoholem. Wszywka jest skuteczna wśród osób, które są pewne swojej decyzji. 

Każdy, kto walczył z przezwyciężeniem uzależnienia od alkoholu wie, jak trudny może być proces zdrowienia. Ale dowody sugerują, że kobiety mają takie same szanse na wyzdrowienie jak mężczyźni, gdy rozpoczną leczenie – promyk nadziei, który może sprawić, że warto będzie spróbować podróży do zdrowia.